Các nguyên nhân chủ yếu là do công tác chuẩn bị đầu tư còn chậm; công tác giải phóng mặt bằng chưa được chủ đầu tư chú trọng ngay từ khi dự án được cấp có thẩm quyền phê duyệt; vướng mắc về tìm kiếm nguồn vật liệu đất đắp, bãi đổ thải, giá nguyên vật liệu xây dựng có sự biến động…

Công trình có vốn đầu tư công đang thi công trên địa bàn huyện Nông Sơn.

Theo ông Đỗ Văn Chín, Phó Giám đốc phụ trách Kho bạc Nhà nước (KBNN) Nông Sơn, để đẩy nhanh quá trình giải ngân VĐTC và CTMTQG cần tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa chủ đầu tư và các đơn vị liên quan trong việc thực hiện theo chỉ đạo của lãnh đạo huyện về công tác chuẩn bị đầu tư và thực hiện dự án; thành lập tổ công tác về đôn đốc giải ngân VĐTC và CTMTQG trên địa bàn huyện; tập trung giải quyết công tác giải phóng mặt bằng; cập nhật, điều chỉnh giá vật liệu xây dựng, chỉ số giá xây dựng theo sát giá thị trường…

Bà Nguyễn Hồng Hạnh, kế toán Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng & Phát triển quỹ đất huyện Nông Sơn cho biết, mặc dù đã có nhiều nỗ lực song kết quả giải ngân VĐTC tại đơn vị chưa cao so với yêu cầu mong muốn. Do vậy, trong thời gian tới, đơn vị sẽ bám sát hơn nữa các văn bản chỉ đạo của các cấp, các ngành, quyết tâm cao hơn nữa để cố gắng triển khai hiệu quả các giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn, nâng cao tỷ lệ giải ngân, đảm bảo theo kế hoạch, mục tiêu đề ra.

Ông Đỗ Văn Chín nhấn mạnh thêm, để đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án và tiến độ giải ngân thì cần phải bố trí và phân bổ vốn đầu tư sớm để các chủ đầu tư có thời gian thực hiện. Đặc biệt là những dự án đã có khối lượng 100% và đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt quyết toán cần bố trí nguồn vốn kịp thời để thanh toán dứt điểm.

Với quyết tâm phấn đấu hoàn thành ở mức cao nhất nhiệm vụ về giải ngân VĐTC và CTMTQG năm 2023 trên địa bàn huyện, thời gian từ nay đến 31/01/2024 không còn nhiều, cần phải tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị, ngành, để công việc giải ngân VĐTC thuận lợi, hiệu quả nhất. Kịp thời phân bổ các nguồn vốn, triển khai đầu tư theo đúng kế hoạch, không phải chờ đợi, tập trung đẩy mạnh giải ngân dự án trọng điểm bảo đảm thủ tục pháp lý, hiệu quả, chất lượng. Bên cạnh đó, xem chỉ tiêu giải ngân VĐTC và CTMTQG là một tiêu chí để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ cuối năm của từng đơn vị, là một cơ sở xếp loại thi đua hằng năm.

Các chủ đầu tư chủ động rà soát và báo cáo các vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện đối với các dự án dự kiến hoàn thành trong năm 2023 và dự án chuyển tiếp: tập trung tối đa nguồn lực, đôn đốc nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thực hiện, hoàn tất công tác nghiệm thu, thanh toán và giải ngân vốn cho nhà thầu ngay khi có khối lượng; khẩn trương hoàn chỉnh hồ sơ, thủ tục quyết toán dự án hoàn thành gửi cơ quan tài chính thẩm tra, trình phê duyệt theo thẩm quyền. 

Đối với các dự án khởi công mới đẩy nhanh tiến độ thực hiện công tác chuẩn bị đầu tư, tổ chức lựa chọn nhà thầu tư vấn và thi công, đảm bảo dự án được triển khai đúng tiến độ. Khẩn trương bố trí kế hoạch vốn cho những dự án đã có hồ sơ, thủ tục đầy đủ, sắp xếp thứ tự ưu tiên các dự bảo đảm tính khả thi về thủ tục đầu tư và giải ngân, hoàn thành sớm dự án trọng điểm. Có giải pháp mạnh mẽ để giải ngân nhanh chóng những dự án còn nợ khối lượng.

Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện thường xuyên rà soát, đối chiếu tỷ lệ giải ngân với KBNN định kỳ vào thời điểm định kỳ 15 hằng tháng. Căn cứ tình hình giải ngân của các dự án có tỷ lệ giải ngân thấp và các dự án không có khả năng giải ngân kế hoạch vốn được giao trong năm 2023, chủ động tham mưu UBND huyện điều chuyển (cắt giảm và bổ sung) kế hoạch vốn đầu tư công năm 2023 sang các dự án có khả năng giải ngân cao, có nhu cầu bổ sung kế hoạch vốn. 

Để đảm bảo thực hiện được mục tiêu về tiến độ giải ngân kế hoạch vốn năm 2023 đến hết ngày 31/01/2024, ngay từ thời điểm hiện tại các cấp lãnh đạo cần có văn bản quy phạm pháp luật quy định các mốc thời gian giải ngân cụ thể sau:

          - Đối với kế hoạch vốn năm 2023 ngân sách trung ương và ngân sách tỉnh: đến hết ngày 30/9/2023, dự án nào có tỷ lệ giải ngân dưới 60%, đồng thời chủ đầu tư không chủ động có văn bản báo cáo giải trình, đề nghị xử lý vướng mắc giải ngân chậm sẽ tham mưu cấp có thẩm quyền cắt giảm, điều chuyển cho các dự án khác có khả năng giải ngân ngay sau khi bổ sung kế hoạch vốn.

          - Đối với các dự án có sử dụng vốn năm 2022 được phép kéo dài sang năm 2023 cần khẩn trương triển khai dự án đúng tiến độ, đến 31/12/2023 phải giải ngân 100%. Người đứng đầu đơn vị, chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND huyện trong trường hợp dự án không giải ngân hết, bị hủy dự toán kế hoạch vốn năm 2022 kéo dài đã được cấp thẩm quyền cho phép (trừ trường hợp bất khả kháng).

          - Đối với các dự án đã bố trí kế hoạch vốn nhưng chủ đầu tư chậm gửi hồ sơ thanh toán đến Kho bạc Nhà nước để giải ngân, sau 05 ngày kể từ ngày ký biên bản nghiệm thu khối lượng hoàn thành thì KBNN tổng hợp theo dõi và báo cáo chủ tịch UBND huyện để có biện pháp xử lý.

          - Để đẩy nhanh tiến độ giải ngân kế hoạch vốn các Chương trình MTQG năm 2023 các chủ đầu tư cần khẩn trương hoàn chỉnh hồ sơ, thủ tục phê duyệt các dự án, đẩy nhanh tiến độ phân bổ, giao kế hoạch vốn chi tiết đến dự án. Đến ngày 31/8/2023, công trình, dự án nào có tỷ lệ giải ngân 0% sẽ xem xét điều chuyển (áp dụng đối với kế hoạch năm 2023 đã được giao đầu năm). Đến ngày 01/10/2023, nếu xét thấy không có khả năng giải ngân hết kế hoạch vốn năm 2023 được giao, có văn bản đề xuất cấp có thẩm quyền điều chuyển cho các dự án khác có nhu cầu bổ sung và giải ngân kế hoạch vốn được bổ sung.

Để tỷ lệ giải ngân VĐTC và CTMTQG  năm 2023 đúng theo kế hoạch đề ra cần có sự chung tay và phối hợp chặt chẽ hơn nữa của các đơn vị liên quan, đặc biệt là sự quan tâm và chỉ đạo quyết liệt hơn nữa từ cấp ủy và chính quyền địa phương.