Hương bưởi rất riêng Đại Bình

Lưng tựa vào núi, mặt hướng ra sông Thu Bồn, làng Đại Bình (xã Quế Trung, huyện Nông Sơn) e ấp dưới bóng cây xanh với những chùm quả sum suê, từ lâu được biết đến là “miệt vườn Nam Bộ” thu nhỏ trong lòng xứ Quảng. Đại Bình được bồi đắp phù sa màu mỡ nên trồng được rất nhiều giống cây ăn quả, tạo thành một vùng xanh ngát trù phú. Ngoài các loại trái cây Nam Bộ, ở Đại Bình còn có một số loại trái cây bản địa nổi tiếng, đặc biệt là bưởi trụ lông - một loại bưởi chỉ có riêng ở Đại Bình và được coi là cây trồng chủ lực ở đây.

Trụ lông - chỉ nghe đến tên thôi đã mường tượng phần nào về hình dáng của quả. Giải thích cho tên gọi này, người dân địa phương cho biết chữ “trụ” nói về hình dáng của quả bưởi, còn “lông” là vì khi quả chưa chín có một lớp lông mịn rất đẹp, có thể nhìn thấy hoặc cảm nhận rất rõ khi sờ vào. Đặc biệt lớp lông rất dày, mịn khi quả bưởi còn non. Chính điều này đã tạo nên sự khác biệt giữa trụ lông Đại Bình với những loại bưởi khác.

Trụ lông là giống bưởi bản địa, có đặc điểm múi dày, tép lớn, khi tách không bị dập và đặc biệt là vị ngọt rất riêng. Nét ngọt ấy không đậm như nhãn hay vải thiều mà rất thanh, hòa quyện cùng vị the the của họ nhà bưởi, rất đặc trưng. Hương vị đặc trưng ấy của bưởi trụ Đại Bình có lẽ được chắt chiu, đón nhận từ tinh hoa của đất trời miền sơn cước cộng hưởng cùng phù sa sông mẹ Thu Bồn tưới tắm, đắp bồi quanh năm để kết tinh thành. 

Ẩn sau lớp vỏ vàng căng và lớp vỏ lụa mềm mỏng, chúng ta sẽ cảm nhận được từng múi trụ mọng nước, ngọt thơm đến độ. Những tưởng chỉ cần chạm nhẹ nơi đầu lưỡi, thứ thức ấy sẽ vỡ ra, tan nhanh và lan đều trong miệng. 

Thưởng thức bưởi trụ lông Đại Bình không chỉ thưởng cái vị ngon ngọt mà hơn thế nữa, giữa không gian thanh bình, man mác của đất trời, ấy là ta đang thưởng thức trọn vẹn, đúng điệu cái tinh túy mà dân gian vẫn gọi là “hương đồng cỏ nội”.

Ở Đại Bình, hầu như nhà nào cũng trồng trụ lông, nhiều hộ sở hữu vài héc-ta trụ lông. Đó là “gia bảo” mà bao thế hệ cha ông để lại cho thế hệ con cháu nơi đây. Về Đại Bình đúng mùa trái cây chính vụ (thường kéo dài từ khoảng cuối tháng 6 đến đầu tháng 10), tại các vườn, trụ lông căng tròn, kết chùm, xen trong tán lá. Mỗi quả trụ lông là kết tinh của khí hậu, thổ nhưỡng miền sơn cước và tấm lòng trân quý, sự tận tụy, chăm bón của người nông dân cần cù nơi này. 

Vào mùa, khi tia nắng vàng ươm bắt đầu nhuộm quả, những quả trụ lông ngả vàng nổi bật trên tán lá xanh. Khi chọn trụ lông nên chọn những quả vàng, da căng mịn và láng, gai bưởi to, cầm chắc tay chính là quả ngon, mọng nước. Ấy là kinh nghiệm chọn trụ lông mà người Đại Bình chia sẻ. 

Không chỉ ăn trực tiếp với muối ớt, trụ lông Đại Bình còn dùng để chế biến những món ăn độc đáo, thú vị như gỏi bưởi, bưởi rim đường phèn. Vào mùa tháng 7 hanh khô, những múi bưởi trụ mọng nước giúp ta cung cấp một số vitamin cần thiết cho cơ thể, hạn chế các bệnh cảm cúm, cảm sốt. Đặc biệt, loại trái cây này rất hiệu quả trong việc giảm cân, giữ dáng, chống lão hóa da cho phái đẹp và hỗ trợ đắc lực đối với những người mắc bệnh về tim, tiểu đường,..

Hương bưởi nồng nàn nơi làng cổ thoảng nhẹ trong không gian như khiến mỗi người lạc nhịp chân đến đây quên đi bao bộn bề cuộc sống. Vị thơm ngon, ngọt lành của bưởi trụ Đại Bình chắc chắn đã và sẽ làm cho không ít người xốn xang, nâng niu, muốn cất giữ mãi. Để rồi mỗi khi nghĩ về, lòng lại nhớ từng ngõ đá, từng vườn cây trái và cả những câu chuyện ướp đầy hương vị bưởi rất riêng Đại Bình. 

Tin liên quan